Jak opisać fotografa, który urodzony przed II Wojną Światową zrobił swoje pierwsze zdjęcia jeszcze przed jej zakończeniem, a dziś, w XXI wieku, nadal pozostaje aktywny i kreatywny… Tadeusz Rolke to człowiek wielu epok – jednak nie niemy świadek upływającego czasu, a dokumentalista, fotoreporter, który zabiera nas w podróż do miejsc, czasów, historii istniejących dzięki jego twórczości… Poznajcie Tadeusza Rolke, poznajcie artystę, fotografa, którego życiorys i dorobek domaga się najwyższego uznania.
Tadeusz Rolke w czasach II wojny światowej
Tadeusz Rolke urodził się w Warszawie w 1929 r. Gdy ma 10 lat wybucha wojna, jego miasto staje się polem dramatycznej walki o przetrwanie. Wychowany w duchu patriotycznym dołącza do Szarych Szeregów. Podczas Powstania Warszawskiego stara się aktywnie uczestniczyć w walkach. To co stało się z Warszawą przejmuje grozą widoczną na zdjęciach, które wykonuje po powrocie z robót w Niemczech. Wtedy już wie, że zostanie fotografem. Obrazy zniszczonej Warszawy i pierwszych etapów odbudowy to początek odrodzenia miasta i początek fotograficznej drogi Tadeusza Rolke…
Tadeusz Rolke - fotograf w czasach PRL
Tadeusz Rolke zaczyna studia – historię sztuki – najpierw Lublin, potem Warszawa. Niestety, nieszczęśliwy zbieg okoliczności sprawia, że zostaje aresztowany i oskarżony o niebagatelną w owych czasach „zbrodnię” przynależności do nielegalnej organizacji. O powadze tej sytuacji niech świadczy fakt, że za drobny zapisek w notesie kolegi Rolke otrzymuje wyrok siedmiu lat pozbawienia wolności, ostatecznie spędza w więzieniu 2 lata. Wyjście z więzienia w PRL-u nie oznacza dla niego „nowego otwarcia” – wręcz przeciwnie – nie może już wrócić na studia, nie może podjęć dowolnego zatrudnienia. Zyskuje szansę, dzięki której może budować swój fotograficzny warsztat – podejmuje pracę jako laborant foto-techniczny w Polskich Zakładach Optycznych na Grochowie. Stamtąd, już na etacie fotografa, trafia do Zakładu Przezroczy. To czas podróży po Polsce i okres intensywnej nauki.
Z uwagi na swoje zainteresowania i liczne grono znajomych wśród architektów marzył o pracy w Stolicy – w magazynie przedstawiającym etapy odbudowy Warszawy. Udało się - Tadeusz Rolke mógł nadać twarz owej kronice tytanicznego wysiłku całego narodu – dzięki niemu po raz pierwszy na okładce tytułu pojawił się człowiek. Jest autorem zdjęć okładkowych, zamieszcza krótkie fotoreportaże, ale również obszerniejsze materiały jak np. Derby na Służewcu.
W 1960 r. rozpoczyna pracę w prestiżowym magazynie Polska. Obcojęzyczne wersje i wysoka jakość artystyczna materiałów graficznych wybieranych do druku wysoko ustawiają poprzeczkę. Tadeusz Rolke wypracowuje styl, dzięki któremu staje się rozpoznawalny nie tylko w kraju, ale i na świecie. Jest autorem relacji z wydarzeń kulturalnych, portretów twórców i fotoreportaży. W tym czasie powstała większość prac, które dziś przenoszą nas w czasy Polski Ludowej. Rolke tworzy dla magazynu Polska jednocześnie realizując własne projekty fotograficzne. Jak podkreśla w wielu wywiadach, to indywidualne, autorskie projekty, realizowane na własnę rękę, są dla fotografa źródłem największej satysfakcji i jednocześnie chronią przed zawodowym wypaleniem.
W tym czasie powstaje Matylda i Eustachy, ikoniczne zdjęcie, które pokazuje nam PRL w znacznie piękniejszych barwach, niż miało to miejsce w rzeczywistości. Tej rzeczywistości, która ostatecznie zmusiła go do desperackiego kroku…
Tadeusz Rolke w czasach emigracji
Rok 1968, inwazja na Czechosłowację, szerząca się cenzura i niepewność sprawiły, że życie w ówczesnej Polsce stało się dla Tadeusza Rolke nie do zniesienia. Korzystając z nadarzającej się okazji wyjeżdża, aby pozostać poza granicami kraju przez ponad 10 lat. Wybiera Hamburg, gdzie niczym przybysz z innej planety uczy się stawiać pierwsze kroki w kompletnie obcej, kapitalistycznej rzeczywistości.
Powstaje cykl Felgen oraz Fishmarkt. Tadeusz Rolke ma na koncie współpracę z tytułami takimi jak Stern, Der Spiegel, Die Ziet. Tymczasem w Polsce sytuacja dojrzewała do przełomu, a Tadeusz Rolke po raz kolejny udowodnia, że nie boi się iść pod prąd.
Wciągnij w niezwykły świat #ARTISESSIONS, gdzie Mistrz Rolke dzieli się swoim spojrzeniem na współczesną fotografię, zgromadzoną przez lata wiedzą i swoim doświadczeniem.
Powrót do Polski
Ogłoszenie stanu wojennego było dla wielu artystów hasłem do natychmiastowego wyjazdu – wybierali Paryż, Londyn czy Nowy Jork, on natomiast wybrał…Warszawę. Rolke wrócił do kraju w grudniu 1981 roku. W Polsce tworzy serię z manifestacji ulicznych i walk z Milicją. W Niemczech, do których wraca systematycznie, pracuje dla Art i Brigitte. Rolke w tym okresie nie pracuje dla polskich magazynów, nieustannie jednak robi zdjęcia, choćby Korze - kadry, które trafiały na okładki płyty zespołu Maanam.
W latach 90-tych rozpoczyna krótkotrwałą współpracę z Magazynem Gazety Wyborczej. Agencja Gazeta nabywa archiwum Tadeusza Rolke obejmujące prace wykonane do lat 80-tych. Seria wystaw w krótkim czasie przywraca Artyście należytą pozycję. Tadeusz Rolke, protoplasta polskiego fotoreportażu, mistrz klimatu retro, zabierający nas we wspaniałe podróże do świata, którego już nie ma - opowiada o czasach, miastach, ludziach i sztuce. Pięknie wydawane albumy popularyzują jego dokonania, a on sam chętnie opowiada o sobie i o swojej pracy.
Należy wspomnieć o jeszcze jednym, bardzo istotnym nurcie jego twórczości – Rolke kocha kobiety, co ważne, z wzajemnością. Pasjami natomiast kochają Tadeusza Rolke gwiazdy – to wielce owocne fascynacje.
Tadeusz Rolke - fotograf artysta
Tadeusz Rolke to pionier polskiej fotografii modowej. Zaczyna już w latach 50-tych i z powodzeniem kontynuuje tę działalność przez dekady. Fascynację płcią piękną Artysta wyraża również w seriach kobiecych aktów i portretów.
Artystę uważa się powszechnie za bezcennego dokumentalistę środowisk artystycznych, był tam, gdzie działo się coś wartościowego z punktu widzenia kultury i sztuki. Zawarte znajomości i przyjaźnie owocowały wspaniałymi sesjami znanych osób – Cybulski, Braunek, Jędrusik, Kantor, Demarczyk i wielu, wielu innych – obrazy gwiazd widziane oczyma gwiazdy.
Rolke – sekret doskonałości
Człowiek o takim życiorysie powinien onieśmielać. Nic bardziej mylnego, Tadeusz Rolke podczas rozmowy imponuje fenomenalną pamięcią, pozostając przy tym w emocjonalnej bliskości z rozmówcą. Opowiadając swoje dzieje nie waha się wskazywać na momenty, w których popełniał błędy, swobodnie mówi o tym co mógł zrobić inaczej. Chętnie dzieli się wiedzą. Na podstawowe cechy fotografa wybiera ciekawość i odwagę, które powadzić powinny do odrzucenia obaw przed fotografowaniem ludzi. Za fundamentalną zasadę pracy nad zdjęciami uważa konieczność ich wydruku. Dla ambitnego fotografa to właśnie podstawowe nośniki obrazu. Zdjęcia należy drukować, wtedy ożywają! Sugeruje, że koncentracja przekłada się na jakość prac, sam, po tak wielu latach, nieustannie ćwiczy się w tej sztuce używając w pracy aparatu analogowego! Bo czasem 12 szans na dobre zdjęcie to dużo więcej niż 200!
Spotkaj się na kawie z Mistrzem Rolke
Zobacz także
